Zarówno w placówkach opieki zdrowotnej, jak i w obiektach publicznych zwalczanie rozwoju bakterii w wodzie stanowi ciągłe wyzwanie.
Infekcje, będące konsekwencją nieprawidłowej kontroli higieny instalacji, mogą być potencjalnie poważne.
Mieszanie wody ciepłej i zimnej jak najbliżej punktu czerpalnego jest skuteczną techniką rozwiązywania tego problemu.
PROBLEM: ROZWÓJ BAKTERII W INSTALACJI
We wnętrzu rur z czasem tworzy się naturalna warstwa wyściełająca, tzw. biofilm. Bakterie znajdujące się w wodzie osadzają się w tej warstwie, która zapewnia im korzystne środowisko (wilgotność, temperaturę, składniki odżywcze itp.). Rozwój bakterii w instalacjach wodnych, jeśli nie jest kontrolowany, może stać się problemem.
Wśród naturalnie występujących bakterii są m.in. Legionella i Pseudomonas aeruginosa, które mogą wywoływać poważne choroby szpitalne. Mogą one być śmiertelne dla osób o słabym układzie odpornościowym.
Legionella rozwija się w biofilmie przy temperaturze wody od 25°C do 45°C. Poza tym zakresem pozostaje w stanie uśpienia lub ulega zniszczeniu. Do zakażenia bakterią Legionella dochodzi w momencie, gdy użytkownik wdycha mikrokrople aerozolu wodnego rozpylanego przy otwarciu armatury i zawierającego drobnoustroje.
Pseudomonas aeruginosa z kolei rozwija się w temperaturze wody od 4°C do 42°C (optymalny zakres to 30°C do 37°C). Do proliferacji potrzebuje powietrza i wody. Występuje więc wszędzie tam, gdzie występują oba te czynniki: głównie wewnątrz armatury, w wężykach i na pierwszym odcinku instalacji (1 m) za armaturą. Do zakażenia dochodzi w wyniku bezpośredniego kontaktu: przez ranę lub błonę śluzową.
REGULACJE PRAWNE NA WYSOKOŚCI ZADANIA
Przykładowo, w 2020 r. we Francji odnotowano 1328 przypadków legionelozy zarejestrowanych przez Instytut Nadzoru Sanitarnego (Institut de Veille Sanitaire). W tym samym czasie w Europie stwierdzono 4,1 mln przypadków zakażeń szpitalnych związanych z opieką nad chorymi w placówkach opieki zdrowotnej. Zakażenia te spowodowały 37 000 zgonów. Widać więc wyraźnie o jak dużej skali zjawiska mówimy w kontekście instalacji sanitarnych.
W Polsce ok. 5% hospitalizowanych pacjentów ulega różnym zakażeniom szpitalnym. Rocznie daje to ok. 400 000 przypadków. W ostatnich latach regularnie notowane są wzrosty zakażeń bakterią Legionella, co naturalnie związane jest ze wzrostem świadomości i liczby postawionych diagnoz. Do wielu z tych zachorowań dochodzi latem, co ma bezpośredni związek z warunkami klimatycznymi tj. wzrostem temperatury oraz wilgotności powietrza, ale też wzrostem turystyki, tzn. reaktywacją basenów i ośrodków wypoczynkowych. Większość przypadków pozostaje jednak związana ze środowiskiem szpitalnym. Na przestrzeni lat 2010 - 2019 liczba zarejestrowanych przypadków legionelozy wzrosła w Polsce prawie trzykrotnie, przy czym w roku 2019, 92% z nich stanowiły właśnie zakażenia szpitalne. Przeprowadzone przez Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego (NIZP) i Państwowy Zakład Higieny (PZH) badania występowania bakterii z rodzaju Legionella w próbkach wody pobranych z instalacji i urządzeń na terenie placówek opieki zdrowotnej wykazały ich obecność w 132 próbkach wody, co stanowiło 78,7% badanego materiału. Najbardziej niebezpieczna Legionella pneumophila sg 1(Lp sg 1) została wykryta w ponad 16% próbek dodatnich.
Władze publiczne podjęły tę kwestę już dawno, wydając odpowiednie nakazy i rozporządzenia mające na celu określenie środków prewencyjnych oraz naprawczych w kontekście skażenia instalacji niebezpiecznymi bakteriami. W Polsce Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 7 grudnia 2017 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi określa m.in. wymagania dotyczące jakości tej wody, minimalną częstotliwość i miejsca pobierania jej próbek do badań, program monitoringu jej jakości, a także sposób postępowania przed organami Państwowej Inspekcji Sanitarnej w przypadku, gdy woda nie spełnia wymagań jakościowych.
Na szczeblu europejskim w 1986 roku powstała European Working Group for Legionella Infections (EWGLI), której zadaniem jest zbieranie i wymiana informacji dotyczących zachorowań na legionelozę w Europie. W skład członków EWGLI wchodzą przedstawiciele 35 krajów, od 1998 roku także Polski. EWGLI analizuje, opracowuje i publikuje dane zbierane z państw członkowskich.
Więcej szczegółów na temat przepisów dotyczących instalacji sanitarnych w budynkach użyteczności publicznej można znaleźć w naszym dossier tematycznym tutaj.
SKUTECZNE ROZWIĄZANIE TECHNICZNE W WALCE Z BAKTERIAMI: MIESZANIE WODY JAK NAJBLIŻEJ PUNKTU CZERPALNEGO
Aby zapobiec rozwojowi bakterii, należy podjąć dwa rodzaje działań: zminimalizować w instalacji ilość wody stojącej oraz utrzymać temperaturę ciepłej wody powyżej 55°C we wszystkich punktach tej instalacji.
Gdy od obiegu ciepłej wody użytkowej odprowadzane są nitki zasilające bezpośrednio punkty czerpalne, instalacja na tych odcinkach pomiędzy obiegiem a urządzeniami sanitarnymi opróżniana jest z wody tylko wtedy, gdy urządzenia te są uruchamiane. Jeśli więc nie są one uruchamiane regularnie, woda w rurach ulega stagnacji i ochładza się do temperatury sprzyjającej rozwojowi bakterii.
Dotyczy to wszystkich obiektów, w których występują sezonowe okresy natężenia i zmniejszenia ruchu (szpitale, turystyka poza sezonem itp.)! Dlatego też, zgodnie z zaleceniami, na odcinkach instalacji pomiędzy obiegiem ciepłej wody użytkowej a punktem czerpalnym nie powinno znajdować się więcej niż 3 litry wody zmieszanej.
Mieszanie wody jak najbliżej punktu czerpalnego umożliwia zmniejszenie dystansu pomiędzy obiegiem ciepłej wody użytkowej a armaturą. Dzięki temu woda krąży w wysokiej temperaturze, co zapobiega rozwojowi mikroorganizmów. Kolonie bakterii, które raz zadomowiły się w instalacji, są trudne do usunięcia, dlatego zapobieganie temu na etapie projektowania jest skuteczną strategią.
Istotne jest również regularne spłukiwanie armatury w celu odnowienia wody i utrzymania wysokiego poziomu higieny w instalacji. W związku z tym wszystkie rozwiązania elektroniczne DELABIE umożliwiają automatyczne spłukiwanie okresowe co 24 godziny od ostatniego uruchomienia armatury: nie ma mowy o przeoczeniu.
PLACÓWKI OPIEKI ZDROWOTNEJ: DOSTOSOWANE ROZWIĄZANIA
W gamie produktów przeznaczonych do zakładów opieki zdrowotnej, szpitali, domów opieki i klinik, marka DELABIE oferuje baterie umywalkowe i natryskowe, które w swoim korpusie gromadzą minimalną ilość wody stojącej i jednocześnie chronią użytkowników przed ryzykiem poparzenia.
Podwójny ogranicznik temperatury, w który wyposażona jest ta armatura, ułatwia przeprowadzenie dezynfekcji termicznej: jest łatwy do odblokowania (bez demontażu pokrętła lub zamykania dopływu wody zimnej) i przy nastawie maksymalnym umożliwia cyrkulację wody w temperaturze 70°C przez pół godziny. Jest to zabieg naprawczy do stosowania w przypadku skażenia bakteryjnego instalacji.
TRZY FLAGOWE PRODUKTY POD LUPĄ:
POD PRYSZNIC - BEZPIECZNA I CERTYFIKOWANA BATERIA DWUUCHWYTOWA
Termostatyczna bateria natryskowa H9768, posiadająca od lipca 2021 certyfikat NF Milieu Médical (francuska norma dotycząca środowiska medycznego), została zaprojektowana tak, aby gromadzić w korpusie minimalną ilość wody i zapewniać ochronę antyoparzeniową.
Jej głowica termostatyczna zapewnia stałą temperaturę bez względu na wahania ciśnienia i natężenia przepływu w instalacji.
Woda ciepła, o maksymalnej temperaturze 43°C, w przypadku braku wody zimnej jest automatycznie i natychmiast odcinana. Dodatkowo bateria wyposażona jest w technologię Securitouch, tzn. że jej korpus pozostaje chłodny bez względu na ustawioną temperaturę wody. W ten sposób eliminujemy wszelkie ryzyko poparzenia.
Kolejną zaletąjest to, że ta termostatyczna bateria natryskowa nie ma zaworów zwrotnych w przyłączach! Wadliwe zawory zwrotne umożliwiają przepływ krzyżowy ciepłej i zimnej wody, co zwiększa ryzyko rozwoju bakterii. A konstrukcja baterii H9768 uniemożliwia przepływ krzyżowy, ograniczając w ten sposób ryzyko proliferacji drobnoustrojów.
DO UMYWALKI - BATERIA BEZ WYLEWKI
Bateria 2621EP nie ma wylewki, co ogranicza przestrzeń, w której może gromadzić się woda stojąca w jej wnętrzu. Posiada funkcję dezynfekcji termicznej i odpowiada dokładnie na wszystkie potrzeby placówek opieki zdrowotnej.
Ponadto wyposażona jest w głowicę z regulatorem ciśnienia, która kompensuje nieuniknione w instalacji zmiany ciśnienia. Temperatura wody na wyjściu baterii pozostaje doskonale stabilna, co pozwala uniknąć ryzyka poparzenia.
« TERENOWY » MINI MIESZACZ TERMOSTATYCZNY
PREMIX NANO 732012 / 732016, opracowany z myślą o budynkach użyteczności publicznej, to bardzo mały mieszacz termostatyczny, który jest doskonałą odpowiedzią na potrzeby placówek opieki zdrowotnej.
Szpitale i domy spokojnej starości są zazwyczaj wyposażone w baterie mechaniczne. Jeśli więc urządzenia używane są jednocześnie (spłukiwanie toalety, natrysk, umywalka itp.), ciśnienie wody zimnej może się nagle zmienić. PREMIX NANO, zainstalowany przed armaturą, zapewnia stabilność temperatury i ochronę antyoparzeniową przez cały czas.
W zależności od konfiguracji może zasilać 2 umywalki lub 1 natrysk. Jest uniwersalny, doskonale odnajdzie się zarówno w nowych budynkach, jak i w projektach renowacyjnych.
