W perspektywie długoterminowej sposoby eliminacji bakterii Legionella w instalacji wodnej są mało skuteczne. Najlepszym rozwiązaniem dla budynków zamieszkania zbiorowego jest monitorowanie i wdrażanie działań profilaktycznych związanych z ryzykiem skażenia instalacji ciepłej wody użytkowej przez Legionelle.
Z pośród bakterii „występujących typowo w instalacji”, Legionelle, a dokładniej Legionella pneumophila, podlegają monitoringowi określonemu przez przepisy prawne. Bakterie te są przyczyną infekcji układu oddechowego, które są śmiertelne w 15-20% przypadków.
Bakterie chorobotwórcze znajdują się w biofilmie, który tworzy się naturalnie w armaturze i instalacji. Podczas otwarcia natrysku lub zaworu bakteryjne agregaty mogą się łatwo odłączyć podczas przepływu wody i wydostać w formie powstających aerozoli. Są one następnie wdychane przez użytkownika punktu czerpalnego, zwłaszcza pod natryskiem.
Instalacje najbardziej zagrożone to te, które zawierają osady (kamień, korozja, szlam, ...) i wodę w stagnacji między 20, a 46°C.
Przestrzeganie procedury kontroli przewidzianej przez przepisy prawne
Na przykład we Francji, od 1 stycznia 2012 r. wszystkie budynki zamieszkania zbiorowego podlegają nadzorowi jakości bakteriologicznej wody.
Rozporządzenie z 1 lutego 2010 roku definiuje protokół do pomiaru temperatury wody i wykrywania Legionelli w poszczególnych systemach ciepłej wody użytkowej. Próg alarmowy i wdrażanie działań korygujących jest uruchamiany od 1000 jtk (jednostek tworzących kolonie) Legionella pneumophila / litr wody.
Podobne protokoły istnieją w większości krajów europejskich. Preferują one stosowanie środków zapobiegawczych. Nakładają one obowiązek utrzymywania minimalnej temperatury ciepłej wody, w celu zminimalizowania ryzyka rozwoju bakterii Legionella oraz określają maksymalną temperaturę, aby zmniejszyć ryzyko oparzeń. W Polsce, rozporządzenie z dnia 12 kwietnia 2002 r. definiuje minimalną temperaturę na każdym punkcie czerpalnym na poziomie 55°C. Określa ona również maksymalnie na 3 litry objętość wody w końcowych odcinkach przewodów zasilających mieszacze termostatyczne i punkty czerpalne.
Mało skuteczne działania zwalczające
Po wykryciu Legionelli w instalacji, stosowane zabiegi chemiczne lub fizyczne są stosunkowo mało skuteczne w perspektywie długoterminowej i powodują potencjalne „dodatkowe szkody”. Wstrzyknięcie chloru (≥ 10 mg / litr w ciągu 8 godzin) lub cyrkulacja ciepłej wody (w temperaturze 70°C przez 30 minut) dają krótkotrwały efekt, jeśli skorodowany zbiornik wody lub martwe odgałęzienie instalacji może posłużyć jako schronienie dla bakterii Legionella. Ponowna kolonizacja następuje w 3 do 4 tygodni, a nawet może się rozszerzyć na nowe części instalacji.
Instalacje dystrybucji i odprowadzania wody oraz ich uszczelnienia źle znoszą dezynfekcję termiczną lub chemiczną. Ponadto, trudno jest mieć pewność, że cała instalacja została prawidłowo poddana dezynfekcji.
Jeśli mówimy o użytkowniku, istnieje ryzyko poważnych poparzeń lub zatrucia chlorem, kiedy przypadkowo skorzysta z instalacji, która nie została poprawnie wyłączona z użycia.
Zapobieganie ryzyku u źródła
Różne środki zapobiegawcze mogą być stosowane, aby nie narażać instalacji na dezynfekcję lub przynajmniej ograniczyć jej częstotliwość do minimum.
Cyrkulacja utrzymuje wodę w obiegu w temperaturze ponad 50°C. Krótkie odgałęzienie do podłączenia punktu czerpalnego pozwala uniknąć ryzyka skażenia: w budynkach zamieszkania zbiorowego przepisy prawne dopuszczają 3 litry wody poza obiegiem, co odpowiada 15 metrom instalacji. W celu uniknięcia ryzyka oparzenia i zapewnienia komfortu użytkownika można zastosować mieszacze termostatyczne typu PREMIX firmy Delabie. W przypadku braku zasilania w wodę zimną, wypływ wody ciepłej zostanie automatycznie zatrzymany.
Dodatkowa ochrona może być zastosowana na punkcie czerpalnym za pomocą systemów samoopróżniających się jak wylewki natryskowe Tonic-Jet lub Round firmy Delabie, które opróżniają się z wody po każdym użyciu. Podobny efekt uzyskujemy z termostatycznymi, elektronicznymi panelami natryskowymi PREMIX, które posiadają system spłukiwania przez 40 sekund, uruchamiany automatycznie co 24h po ostatnim użyciu. System ten wyposaża wszystkie elektroniczne baterie Delabie.
Wreszcie, od stycznia 2013 r. Delabie komercjalizuje filtry Biofil 0,2 mikrometra, które są przystosowane do podłączenia na wylewkach natryskowych oraz słuchawki natryskowe ze zintegrowanym filtrem. Wymieniane co 62 dni, filtry te gwarantują oczyszczanie wody ze wszystkich bakterii obecnych w instalacji.
